SANLY LUKMANÇYLYK – DÖWRÜŇ TALABY
27-10-25
“Maksatly ýaşamak durmuşa ynamly we çynlakaý çemeleşmekdir” diýilýär. Çünki öňde goýulýan her bir maksat özi bilen netijeli işlemegi, yhlasly zähmet çekmegi, okamagy, öwrenmegi, döretmegi, gurmagy, bir başa uýmagy... talap edýär. Öňde goýulýan anyk maksatlar öňki gazanylanlary göz öňünde tutup, döwre görä gadam urmak, täze sepgitlere ýetmek, bar bolan mümkinçilikleriň üstüni ýetirmek, aň-düşünje, zehin, ukyp potensialyny ulanyp, ylymda-bilimde ileri gitmek zerurlyklaryny ýüze çykarýar. Bu bolsa döwür bilen deň gadam urup, zamanamyzy, durmuşymyzy özgerdiji ençeme oňyn taslamalary durmuşa geçirmeklige howlukmaklygy talap edýär. Şolaryň hatarynda bolsa, ýurdumyzda ähli ugurlarda elektron-onlaýn ulgama geçmegini aýdyp bileris.
Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedowyň başda durmagynda bagtdan paýly günleri arka atyp barýan Garaşsyz, baky Bitarap Türkmenistan ýurdumyzda bagtyýarlyk zamanasynda innowasion tehnologiýalar ulgamynda aýdyň ösüşler gazanyldy we gazanylmagyny dowam edýär. Şeýle ösüşleriň hatarynda telemedisina ulgamyny, internetiň we öýjükli aragatnaşygyň hilini, mekdepleriň internet ulgamyna birikdirilmegini, multimedia serişdeleri bilen üpjün edilmegini, elektron maglumatlar ulgamynyň döredilmegini, sanly bilim ulgamynyň kämilleşdirilmegini görkezmek bolar. Emma barha elektronlaşyp barýan global dünýädäki innowasion tehnologik özgerlişikler diňe aýdylanlar bilen çäklenmeýär.
Saglygy goraýyş ulgamynda gazanylan üstünlikleriň we bu ugry has-da kämilleşdirmekde alnyp barylýan işleriň netijesinde, ýurdumyzyň halkara abraýy has-da artýar. Telemedisina lukmançylyk ylmynda ýüze çykan täze ugurlaryň biridir. Şolaryň çäginde lukman hünärmenleri taýýarlamakda her günde diýen ýaly täze torlary ýüze çykýan telemedisina ulgamyny ýokary okuw mekdepleriniň tejribesine girizmek ýola goýulýar.Ýurdumyzda telemedisinany ösdürmek mümkinçiligi okatmakda-da täze usullary girizmegi talap edýär. Şeýlelikde, Türkmenistanda telemedisina häzirki zaman kompýuter tehnologiýalaryny we telekommunikasiýa tehnologiýalaryny ulanmaga esaslanan, bilimde we lukmançylykda wajyp ugur bolup durýar.
Saglygy goraýyş ulgamy döwletara hyzmatdaşlygyň öňdebaryjy ugurlarynyň biri bolupdy we şeýle bolmagynda-da galýar. Uzak ýyllaryň dowamynda bu durmuş ähmiýetli ulgama ýolbaşçylyk eden Gahryman Arkadagymyz ilkibaşdan deňhukuklylyk, özara bähbitlilik ýörelgeleri esasynda guralan köpýyllyk türkmen-german hyzmatdaşlygynyň esasyny goýdy.
“Saglyk” Döwlet maksatnamasyny durmuşa geçirmegiň çäklerinde Türkmenistanda häzirki zaman ylmy-kliniki merkezleri, keselleriň öňüni alyş we bejeriş edaralary guruldy. Olarda ornaşdyrylan döwrebap enjamlaryň aglaba bölegi bu ulgamda dünýäde öňdebaryjy ýurt hasaplanýan GFR-de öndürilendir. Şeýle hem saglygy goraýyş boýunça Türkmen-german forumy üstünlikli hereket edýär. Derman senagaty, ylmy işgärleri we ýokary hünärli hünärmenleri taýýarlamak, telemedisina ýaly möhüm ugurlarda germaniýaly hyzmatdaşlar bilen ysnyşykly gatnaşyklar ýola goýuldy. Telemedisinanyň giň mümkinçiliklere eýe bolmagy bilen, öňdebaryjy usullary öwrenmek, dürli keselleriň öňüni almak, anyklamak we bejermek boýunça dünýäniň öňdebaryjy hünärmenleri bilen tejribe alyşmak babatda täze mümkinçilikler açyldy.
Biz bilim işgärleri Gahryman Arkadagymyzyň hem-de Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň bildirýän berk ynamyny ýerine salyp, şol ynamdan ruhlanyp, mundan beýläk-de Watanymyzyň gülläp ösmegine öz goşandymyzy goşjakdygymyza ynandyrýarys. Şular ýaly uly mümkinçilikleri döredip, bize ajaýyp zamanany peşgeş beren türkmen halkynyň Milli Lideri, Gahryman Arkadagymyzyň hem-de Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň tutýan tutumly işleri elmydama rowaçlyklara beslensin. Türkmen halkynyň eşretli durmuşda ýaşamagy üçin ähli tagallalary edýän türkmen halkynyň Milli Lideriniň hem-de Arkadagly Gahryman Prezidentimiziň janlary sag, ömürleri uzak bolsun, il-ýurt bähbitli beýik işleri mundan beýläk-de rowaçlyklara beslensin!
Muhammetnazar NURNAZAROW,
Myrat Garryýew adyndaky Türkmenistanyň Döwlet lukmançylyk uniwersitetiniň Harby gigiýena, epidemiologiýa we toksikologiýa kafedrasynyň müdiri.
Türkmenistanyň Prezidenti Katar Döwletiniň Emirini gutlady
Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Katar Döwletiniň Emiri Şeýh Tamim bin Hamad Al Tanä we ýurduň ähli halkyna Katar Döwletiniň Milli güni mynasybetli mähirli gutlaglaryny, iň gowy arzuwlaryny iberdi.
Aşgabat Jarnamasy — parahatçylygyň, ynanyşmagyň we bitaraplygyň ählumumy arhitekturasy
12-nji dekabrda Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly, Halkara Bitaraplyk güni, Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplygynyň 30 ýyllygy mynasybetli geçirilen halkara forumyň jemleri boýunça kabul edilen Aşgabat Jarnamasy XXI asyrda halkara gatnaşyklary pugtalandyrmagyň ýollaryny kesgitleýän strategik resminamadyr.
BITARAPLYK — PARAHATÇYLYGYŇ HEM-DE DURNUKLY ÖSÜŞIŇ ÖZENI
Bitaraplyk ata Watanymyzyň parahatçylyk, agzybirlik, asudalyk hakyndaky soňlanmajak bagt aýdymydyr. Bitaraplyk türkmen ykbalynyň, durmuşynyň gül bolup açylmagydyr. Onuň ynsan ömrüne berýän bagty, bagtyýarlygy egsilmezdir. Aziýanyň merjen şäheri, ajaýyp paýtagtymyz Aşgabat şäheriniň giň we owadan köçeleriniň biri hem “Bitarap Türkmenistan şaýoly” bolup durýar.
«HEMIŞELIK BITARAPLYK PARAHATÇYLYGYŇ WE ÖSÜŞIŇ ÝOLUDYR»
Bitarap Watynymyzyň erkinligi, asudalygy, berkararlygy we ata-babalarymyzyň arzuwlan eýýamy bu günki gün Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe Gahryman Arkadagymyzyň we Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň baştutanlygynda rowana ýollarda uly üstünliklere beslenýär. Halkara parhatçylyk we ynanyşmak ýylynda ýurdumyz dünýäniň birnäçe döwletleri bilen dostlukly gatnaşyklary alyp barýar.
«BAR ZADYŇ SAKASY SAGLYK»
Berkarar döwletimiziň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe her bir güni şanly senelere, toý-baýramlara beslenýän Türkmenistan döwletimizde her bir günimiz uly üstünliklere beslenýär. Türkmenistanda däl, eýsem, bütin dünýäde uly goldawa eýe bolýandygyny äşgär etdi. «Saglyk» Döwlet maksatnamasy ýurdumyzda saglygy goraýşy kämilleşdirmek babatda özgertmeleriň aýgytly tapgyryna geçmäge badalga berdi.
HORMATLY PREZIDENTIMIZ SERDAR BERDIMUHAMEDOW:
– Häzirki döwürde Garaşsyz Türkmenistan öz ösüşiniň täze tapgyryna gadam basdy. Bu döwür «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy» diýlip atlandyryldy. Ösüşiň şu täze döwründe biz öz öňümizde has belent maksatlary goýduk.