ENE DILIM – PEDERLERDEN SERPAÝYM

02-04-25

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe hormatly Prezidentimiz tarapyndan ruhy baýlygymyz bolan ene dilimizi öwrenmek hem-de öwretmek üçin ähli şertleri döredilendir. Şol şertlerden peýdalanyp, bilim işgärlerine - mugallymlara döwrebap işlemek, öňde durýan wezipeleri üstünlikli ýerine ýetirmek galýar. Ýurdumyzda ene dilimizi çuňňur öwretmek babatda edilýän işler we bu ugurda döredilýän şertler mugallymlary okatmagyň netijeli ýollaryny gözlemäge gönükdirýär. Mugallymyň esasy işi okatmagyň usulyýetini kämilleşdirmekdir. Dilçi mugallymlaryň täze tejribeleri öwrenmäge bolan ymtylmalary usuly taýdan sapaklary dogry guramakda esasy zerurlykdyr.

Ýurdumyzda ýaş nesli döwrebap terbiýelemek, bilim bermek hakyndaky alada döwlet syýasatynyň ileri tutulýan ugurlarynyň biridir. Pederleriň ýörelgesini parasatly dowam etdirýän hormatly Prezidentimiziň baştutanlygynda geljegimiz bolan ýaşlaryň terbiýe almagy, hünär öwrenmegi, sagdyn bedenli bolmagy, ata Watana, il-güne, merdana ata-babalarymyzyň ýol-ýörelgelerine wepaly adamlar bolup ýetişmegi üçin giň möçberli möhüm işler durmuşa geçirilýär. Häzirki döwürde türkmen dilimizi ösdürmek we geljek nesillere mynasyp geçirmek esasy wezipeleriň biri bolup durýar. Onuň üçin geljek nesillerimize, ýaşlara taryhy kitaplara söýgi döretmegimiz gerek. Çünki taryhy kitaplarymyzda dilimiziň nusgalyk baýlyklary, gadymy sözleri öz beýanyny tapypdyr. Şonuň üçin hem kitap okamak endigini ösdürmek möhüm bolup durýar.

Ýaş nesillerimiziň kitaba bolan gyzyklanmasy gadymy sözlerimize düşünmeklerine oňat ýardam eder. Asyrlardan asyrlara geçip gelen ene dilimiz iň bir gadymy dilleriň biri bolup durýar. Türkmen dilimiziň gymmatlyklaryny öwrenmek we geljek nesillere öwretmek, türkmen dili sapaklarynda bu barada okuwçylara düşündirmek her bir mugallymyň esasy maksady bolup durýar. Munuň üçin sapaklarda dürli kitaplardan peýdalanmak möhümdir.

Mälim bolşy ýaly, dil öwretmegiň usulyýeti, esasan, bölekleýin amala aşyrylýan işleriň jemidir. Işiň birinji görnüşi mugallymyň okuwçylaryň dil ulgamyna, dili biliş derejesini anyklamaga degişli sowallary çözmeginiň döwründe ýerine ýetirilýär. Bu, esasan, orta mekdepde grammatika öwrenilip başlandan soňky döwür hasaplanýar. Bu döwrüň içinde okuwçy esasy gurluşlara  dogry düşünip we ulanyp bilýän bolsa, esasy gurluşlar üçin zerur bolan grammatiki gönükmeler özleşdirilse, okamak we ýazmak babatda endikleri ele alan bolsa, onda başlangyç tapgyryň işi tamamlanýar.

Işiň indiki görnüşi dil materiallaryna we okuw sapagynyň dürli döwürlerindäki iş usullaryna talapkär çemeleşmekdir. Bu döwürde grammatiki materiallaryň ulgamlaşdyrylmagyna has köp ýer berip, grammatiki gurluşlar, olaryň manylarynyň, ulanylyşynyň, okalmagynyň usullary täzelenýär. Bu döwürde okuwçylar işjeň bolmaly. Milli dilimizi öwretmekde alnyp barylýan işleriň indiki bölegi mugallymyň wezipeleri we öwretmegiň usulyýetinden edilýän talaplar has güýçlendirilýär. Şeýle wezipeler we talaplar sözleýiş dilini kämilleşdirmek üçin ulanylýan tekstleriň mazmunynyň hem-de grammatik ýumuşlaryň çylşyrymlylaşdyrylmagy bilen häsiýetlenýär. Umuman, jemläp aýdanymyzda, milli dilimizi ýaş nesle kämil öwretmegiň usulyýeti “sadadan çylşyrymla tarap” diýen ýörelgä daýanýar.

Berkarar döwletiň täze eýýamyň Galkynyşy döwründe ýurdumyzda zehinli ýaşlarymyzyň bardygyna guwanjymyzyň çägi ýok. Hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda bilim ulgamynda beýik ösüşler gazanylýar, ýaşlarymyzyň giň dünýägaraýyşly, kämil bolup ýetişmeklerine ähli mümkinçilikler döredilýär. Şeýle ajaýyp döwürde ene dilimizi has-da çuňňur öwrenmäge, dil bilimini özleşdirmäge aýratyn üns berilýär, ýaşlarymyzda ene dilimize belent söýgi terbiýelenýär. Bu bolsa geljek nesillerimiziň hem dilimiziň baýlyklaryny öwrenip, gadymdan gelýän türkmen dilini ösdürjekdiklerine ynamyňy artdyrýar. Ylym-bilimi ösdürmekde beýik işleri durmuşa ornaşdyrýan Gahryman Arkadagymyzyň hem-de Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň Gahryman Arkadagymyzyň hem-de Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň janlary sag, ömürleri uzak bolsun, il-ýurt bähbitli beýik işleri mundan beýläk-de rowaçlyklara beslensin!

Jeren MURADOWA,
Beki Seýtäkow adyndaky Mugallymçylyk mekdebiniň mugallymy.

16944f07098f54.jpeg
Türkmenistanyň Prezidenti Katar Döwletiniň Emirini gutlady

Hormatly Prezidentimiz Serdar Berdimuhamedow Katar Döwletiniň Emiri Şeýh Tamim bin Hamad Al Tanä we ýurduň ähli halkyna Katar Döwletiniň Milli güni mynasybetli mähirli gutlaglaryny, iň gowy arzuwlaryny iberdi.


16944ef745f328.jpeg
Aşgabat Jarnamasy — parahatçylygyň, ynanyşmagyň we bitaraplygyň ählumumy arhitekturasy

12-nji dekabrda Halkara parahatçylyk we ynanyşmak ýyly, Halkara Bitaraplyk güni, Türkmenistanyň hemişelik Bitaraplygynyň 30 ýyllygy mynasybetli geçirilen halkara forumyň jemleri boýunça kabul edilen Aşgabat Jarnamasy XXI asyrda halkara gatnaşyklary pugtalandyrmagyň ýollaryny kesgitleýän strategik resminamadyr.


BITARAPLYK — PARAHATÇYLYGYŇ HEM-DE DURNUKLY ÖSÜŞIŇ ÖZENI

Bitaraplyk ata Watanymyzyň parahatçylyk, agzybirlik, asudalyk hakyndaky soňlanmajak bagt aýdymydyr. Bitaraplyk türkmen ykbalynyň, durmuşynyň gül bolup açylmagydyr. Onuň ynsan ömrüne berýän bagty, bagtyýarlygy egsilmezdir. Aziýanyň merjen şäheri, ajaýyp paýtagtymyz Aşgabat şäheriniň giň we owadan köçeleriniň biri hem  “Bitarap Türkmenistan şaýoly” bolup durýar.


«HEMIŞELIK BITARAPLYK PARAHATÇYLYGYŇ WE ÖSÜŞIŇ ÝOLUDYR»

Bitarap Watynymyzyň erkinligi, asudalygy, berkararlygy we ata-babalarymyzyň arzuwlan eýýamy bu günki gün  Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe Gahryman Arkadagymyzyň we Arkadagly Gahryman Serdarymyzyň baştutanlygynda rowana ýollarda uly üstünliklere beslenýär. Halkara parhatçylyk we ynanyşmak ýylynda ýurdumyz dünýäniň birnäçe döwletleri bilen dostlukly gatnaşyklary alyp barýar.


«BAR ZADYŇ SAKASY SAGLYK»

Berkarar döwletimiziň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe her bir güni şanly senelere, toý-baýramlara beslenýän Türkmenistan döwletimizde her bir günimiz uly üstünliklere beslenýär. Türkmenistanda däl, eýsem, bütin dünýäde uly goldawa eýe bolýandygyny äşgär etdi. «Saglyk» Döwlet maksatnamasy ýurdumyzda saglygy goraýşy kämilleşdirmek babatda özgertmeleriň aýgytly tapgyryna geçmäge badalga berdi.

Bash surat - 2022.jpg
HORMATLY PREZIDENTIMIZ SERDAR BERDIMUHAMEDOW:

– Häzirki döwürde Garaşsyz Türkmenistan öz ösüşiniň täze tapgyryna gadam basdy. Bu döwür «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy» diýlip atlandyryldy. Ösüşiň şu täze döwründe biz öz öňümizde has belent maksatlary goýduk.