Agaçlar planetanyň iň güýçli tebigy baýlygy we şol bir wagtyň özünde iň uly janly organizmleriň biridir. Olar diňe bir kömürturşy gazyny siňdirip, atmosferany arassalaman, eýsem, görnüşlerine garamazdan ýiti we täsirli durmuşda ýaşaýarlar. Agaçlaryň täsinlikleri baradaky dykgatyňyza ýetirmek islän maglumatlarymyz siziň üçin gyzykly bolsa gerek:

• Agaçlar möhüm organlary bolan ähli organizmlerden has uzak ýaşaýarlar.
• Alymlaryň gözlegleri ýaşynyň ulalmagy bilen agaçlaryň köpüsiniň has çalt ösüp başlaýandygyny görkezýär.
• Bir agaç bir ýylda 113 kg kislorod berip bilýär. Şeýlelikde, iki agaç dört maşgalany bir ýyllap kislorod bilen üpjün etmäge ukyply.
• Berýoza agajy her ýyl bir million mukdarda tohum öndürip bilýär.
• Ýer ýüzündäki iň haýal ösýän agaç Kanadadaky Kedr agajy  bolup, onuň soňky 115 ýylyň içinde ösüşi bary-ýogy 10 sm deňdir. Pawloniýa atly ösümlik bolsa dünýäniň iň çalt ösýän agajy hasaplanýar.
• Iň howply daragt  Florida we Karib deňziniň batgalyklarynda ösýär. Onuň şiresi derä düşen ýagdaýynda ýanma peýda bolýar. Göz bilen görüşiň doly ýitmegine sebäp bolup bilýär.
• Şäher şertlerinde agaçlar 8 ýyl ýaşap bilýärler. Tebigy şertlerde bolsa, armyt 300 ýyl, alma agajy 200, Ýewropa sosnasy ýarym asyr töweregi, dub 1000 ýyla golaý ýaşaýar.
• Agaçlar üçin ýokumly maddalaryň aglabasy daşky gurşawdan alynýar. Olaryň Diňe 10%-i ýerden alynýar.
• Häzirki wagtda kanuny adalga hökmünde tanalýan “kod” sözi gadymy latyn dilinde “agaç bölegi” diýmegi aňladýar.
• Ortaça bir agaç ömrüniň dowamynda bir tonna kömürturşy gazyny siňdirýär.

Toplan Selbi GULMYRADOWA,
Türkmenistanyň Daşary işler ministrliginiň Halkara gatnaşyklary institutynyň Halkara žurnalistikasy fakultetiniň 1-nji ýyl talyby.