Beýik Ýüpek ýolunyň ugry bilen

22-11-21

Halkymyzyň geçmiş edebiýatynda görnükli yz goýan şahsyýetleriniň hatarynda Mäne Baba ady bilen tanalan Abu Sagyt Abulhaýyryň ady hormat bilen ýatlanýar. Abu Sagyt Abulhaýyr 967-nji ý ylda Kaka etrabynyň Mäne obasynda her dürli müşk-anbarlary, atyrlary, däri-dermanlary ýasaýan Abul Haýyr Muhammet ibn Ahmediň maşgalasynda dogulýar. Kakasy myhmansöýer, sahawatly adam bolansoň Abu Sagyt ýaşlygyndan kakasynyň gaşynda terbiýelenip, ýagşyzadalaryň, ylym-bilimden sowatly kişileriň söhbetlerini diňleýär. Şeýlelikde  ýaşlygyndan ylym ýoluna düşüp, Gurhany-Kerimi tutuşlygyna ýat beklýär.

Ol ömründe köp saparlar ýakynu-daş ýollara rowan bolmaly bolupdyr. ak ýollar Abu Sagyty maksadyna ýetiripdir, ol Mäne şäherinde bilim alansoň, bilimini çuňlaşdyrmak maksady bilen Saraha, soňra Merwe tarap ýola düşüpdir. Ol ýerde ylym-bilim alyp, Nişapurda öz döwrüniň şahsyýetleri Abu Abdylla al-Nazarydan,     Abdulhafyz Saragtydan, Abdyrahman Selimiden tälim alyp, kämillik derejesine ýetipdir.

 Mäne Baba öz döwründe ençeme meşhur alymlar bilen döredijilik gatnaşyklaryny saklapdyr. Olaryň biri öz döwrüniň meşhur alymy Ibn Sinadyr. Bir sapar olar Nişapurda duşuşypdyrlar. Şol ýerde dünýäniň iki ägirdi üç günläp hüjreden çykman dünýäniň ençeme meseleleri dogrusynda söhbet edipdirler. Halk  arasynda bar bolan gürrüňlere görä, şol söhbetdeşlikde Mäne Baba käsäni ýokaryk oklapdyr welin, ol ýere gaçman, howada doňup galypdyr. Şona ol “Seniň ynanýan kanunlaryň boýunça käse ýere gaçmaly, ýöne ol näme üçin ýere gaçmady?” diýip  Ibn Sinadan sorapdyr. Ibn Sina oňa: “Bu käsäniň ýere gaçmagyna seniň erkiň päsgel berdir” diýip jogap beripdir.

Iki şuh hüjreden çykanda, sopular olaryň daşyny gurşap alypdyr. Şonda bir sopy Ibn Sinadan Mäne Babany nähili görendigini sorapdyr. Ibn Sina sowal bereniň egnine ellerini goýup şeýle diýipdir: “Diwara urulýan çüýi gördüm, ýöne urup duran eli görmedim. Täret kylansoň ol boş kündügi goýupdy, men ýerimden turup täret kylmak üçin kündügi aljak bolanymda, hiç kim oňa suw guýmasa-da, kündügiň doly durany maňa aýan boldy. Siziň şyhyňyz meniň ähli bilýän zatlarymy görýär”.

Mäne Babadan Ibn Sina hakynda soranlarynda ol hem şeýle jogap beripdir: “Ol biziň görýän zatlarmyzyň ählisini bilýär”.

Şol sapar Mäne Baba darajyk köçäniň ugrunda ak pata bilen iki elini uzadyp hoşlaşyp: “Ýollar paýandaz bolsun!” diýip, Ibn Sinany ak ýola salypdyr.

Jennet ORAZOWA, 
Türkmenistanyň Telekommunikasiýalar we informatika instututynyň mugallymy.

Hormatly awtor, sizden "Türkmeniň ýüpek ýoly" gazetiniň elektron görnüşine abuna bolmagyňyzy haýyş edýäris.

168944c7c0920f.jpeg
MÖHÜM ÇÄRELERIŇ MERKEZI

Hazaryň türkmen kenary «Awaza» milli syýahatçylyk zolagy — bu diňe bir dynç alyş ýeri bolman, eýsem häzirki zaman halkara syýahatçylyk merkezidir. Türkmenistanyň Prezidentiniň taýsyz tagallalary netijesinde Awazada geçirilýän halkara forumlar we maslahatlar diňe bir syýahatçylygy däl, eýsem sagdyn durmuş ýörelgelerini giňden wagyz etmekde hem uly ähmiýete eýedigini bellemelidiris.


1688b17b08b2e3.jpeg
AWAZA FORUMY HALKARA HYZMATDAŞLYGA ÝOL AÇÝAR

Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy döwründe her bir ugurda öňegidişlikler öz beýanyny tapýar. Türkmenistan döwletimiz adamzadyň parahatçylyk we ynsanperwer ýörelgeleriniň has-da baýlaşdyrylýan, sagdyn-durmuş ýörelgeleriniň giňden ornaşdyrylýan ýurdudyr. Häzirki ajaýyp döwürde hormatly Prezidentimiziň parasatly baştutanlygynda ýurdumyz beýik ösüşlere beslenýär. Halkymyz abadan, bagtyýar durmuşda ýaşaýar.


1685cd91398747.jpeg
Türkmenistanyň we Russiýanyň DIM-leriniň ýolbaşçylary 2025-2026-njy ýyllar üçin hyzmatdaşlyk Maksatnamasyna gol çekdiler

Türkmenistanyň daşary işler ministri Raşid Meredow we Russiýanyň daşary işler ministri Sergeý Lawrow iki ýurduň daşary syýasat edaralarynyň arasynda 2025-2026-njy ýyllar üçin hyzmatdaşlyk Maksatnamasyna gol çekdiler. Gol çekmek dabarasy Aşgabat şäherinde geçirildi.


1685b96735e5ca.jpeg
Medeniýet hepdeligi — 2025: üçünji gün

Medeniýet we sungat işgärleriniň hem-de Magtymguly Pyragynyň şygryýet gününe gabatlanyp geçirilýän Medeniýet hepdeliginiň dürli çärelere beslenen üçünji güni ýurdumyzyň baý medeni mirasynyň we parahatçylyk söýüjilikli syýasatynyň arasyndaky çuňňur arabaglanyşygy nobatdaky gezek aýdyň görkezdi.


16890357d5b02b.jpeg
Deňze çykalga — dünýä çykalga

«Awaza» milli syýahatçylyk zolagynda BMG-niň Deňze çykalgasy bolmadyk ösüp barýan ýurtlar boýunça III maslahatyny we ugurdaş çäreleri guramaçylykly hem-de ýokary derejede geçirmek maksady bilen hormatly Prezidentimiziň 4-nji iýulda sanly ulgam arkaly geçirilen Ministrler Kabinetiniň mejlisinde Karara gol çekmegi we bu iri forumyň ýokary guramaçylyk derejesini üpjün etmek barada tabşyryklary bermegi bu halkara forumyň ýokary derejede geçiriljekdigine şaýatlyk edýär.

Bash surat - 2022.jpg
HORMATLY PREZIDENTIMIZ SERDAR BERDIMUHAMEDOW:

– Häzirki döwürde Garaşsyz Türkmenistan öz ösüşiniň täze tapgyryna gadam basdy. Bu döwür «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy» diýlip atlandyryldy. Ösüşiň şu täze döwründe biz öz öňümizde has belent maksatlary goýduk.