SANLY YKDYSADYÝET ARKALY ÖZGERTMELER ÝOLUNDA

30-07-21

Ýurdumyzyň milli ykdysadyýetini diwersifikasiýalaşdyrmagyň we sanly ulgama geçmegiň wezipeleri we bu ulgamda depginli ösüşiň ugurlary kesgitlendi. Bularyň ählisi ilatyň ýaşaýyş-durmuş derejesiniň hiliniň ýokarlandyrylmagyna we ýurdumyzyň gülläp ösmegini  üpjün etmäge gönükdirlendir.

Berkarar döwletimiziň bagtyýarlyk döwrüniň “Türkmenistan – parahaçylygyň we ynanyşmagyň Watany” ýylynda milli ykdysadyýetimizi ösen döwletleriň derejesine çykarmak hem-de öňdebaryjy döwrebap tilsimatlary we usullary ornaşdyrmak hormatly Prezidentimiziň ykdysady syýasatynyň esasy ugry bolup durýar.

Ýurdumyzda «Türkmenistanda 2019-2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň konsepsiýasynyň» kabul edilmegi ýurdumyzyň  ykdysady ösüşiniň täze tapgyryna ynamly ädimiň ädilendigini, ýakyn geljegi nazarlaýan bu strategiýanyň ýurdumyzyň mundan beýläk hem durnukly ösüşini üpjün etmegiň netijeli ýollarynyň birine öwrüljekdigine ynamy has-da pugtalandyrdy.

 Sanly ykdysadyýetiň kemala gelmegi jemgyýetçilik durmuşynda we maliýe işinde maglumat-aragatnaşyk serişdeleriniň ähmiýetiniň kämilleşmegi bilen häsiýetlendirilýär.

Sanly ykdysadyýet arkaly özgertmeler, san görnüşindäki maglumat- aragatnaşyk tehnologiýalaryna daýanýan ykdysadyýet bolmak bilen,  döwrebap infrastrukturany döretmek, institusional gurşawy emele getirmek, sanly tehnologiýalar bilen işlemek mümkinçiligini ösdürmek zerurdyr. Şol sebäpden ýurdumyzyň ykdysadyýetiniň ähli pudaklarynda sanly ykdysadyýety ösdürmek boýunça okuw maslahatlary yzygiderli esasda alnyp barylýar.

Sanly ykdysadyýet dünýä ýüzünde köpleri gyzyklandyrýan meseleriň birine öwrüldi. Munuň sebäbi bolsa, ykdysadyýetiň sanly görnüşinde jemlenen mümkinçilikleriň diňe bir ykdysady ösüşi üpjün etmek däl-de, eýsem,  durmuşyň hem özgermegine getirýändigi we dünýä jemgyýetçiliginiň sanly maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalaryna geçilmegi hem munuň aýdyň mysalydyr. Dünýä giňişliginde internetiň ýüze çykmagy, şahsy kompýuterleriň giňden ulanylmagy we maglumat aragatnaşyk ulgamynyň giňden ýaýramagy hem-de hiliniň ýokarlanmagy ykdysady gatnaşyklaryň sanly elektron görnüşiniň ösmegine itergi beren ugurlaryň biri hasaplanýar. Köplenç ýagdaýda, elektron ykdysadyýetiň düýp mazmunynyň iki sany aýratynlykdan ybaratdygy barada netije çykarmaga mümkinçilik berýär ýagny, ýurduň hojalyk ulgamyndan tapawutlylykda oňa uzak aralylyk mahsusdyr, ol internet giňişlikden daşary hereket edip bilmeýär. Bu häsiýetli aýratynlyk ondan peýdalanyjylar üçin birnäçe oňaýlyklary döredýändigi bilen tapawutlanýar. Ol maglumatlary alyş-çalyş etmegiň, şertnama baglaşmagyň we özarahasaplaşyklary geçirmegiň tizligini artdyrýar, wagty tygşytlaýar we ozara gatnaşyklary ýönekeýleşdirýär. Ikinjiden bolsa, sanly ykdysadyýetiň ýokary maglumat-aragatnaşyk tehnologiýalarynyň hyzmatlaryna bolan garaşlylygydyr. 

Ýurdumyzyň milli ykdysadyýetiň sanly ugurlaryny ösdürmäge gönükdirilen toplumlaýyn Maksatnamalaryň we Konsepsiýalarynyň durmuşa geçirilmegi ýurduň ykdysady ösüşini üpjün etmekde sanly ulgamyň zerur bolup durýandygynyň aýdyň subutnamasydyr.

Sanly tehnologiýalary işläp taýýarlamak, olary ykdysadyýetiň we durmuş ulgamynyň dürli ugurlaryna giňden ornaşdyrmak we yzygiderli esasda kämilleşdirip durmak wezipeleri, ýurdumyzyň milli ykdysadyýetinde tutýan ornunyň pugtalanmagyna we bäsdeşlige ukyplylygynyň ýokarlanmagyna ýardam berýär. Şu nukdaýnazaryndan ugur alnyp, hormatly Prezidentimiziň degişli karary bilen, ýurdumyzda «Türkmenistanda 2019-2025-nji ýyllarda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň konsepsiýasy» kabul edildi. Bu konsepsiýa laýyklykda, milli ykdysadyýetimiziň sanlaşdyrylmagy we sanly ykdsadyýet arkaly özgertmeler ýolunda giň möçberde işleriň amala aşyrylmagyna mümkinçilik döredýär.

Milli Liderimiziň taýsyz tagallalary bilen, döwrebap ulanylýan sanly innowasion tehnologiýalar ösüşiň täze tapgyryna geçmek üçin berk binýat bolup durýar.

Ýurdumyzda sanly ykdysadyýeti ösdürmegiň çäklerinde,  sanly hyzmatlarynyň bazarynyň gerimini giňeltmek boýunça giň gerimli işler alnyp barylýar. Müşderilere döredýän amatlyklar barada durlup geçilmegi bilen, sanly hyzmatlarynyň bähbitli taraplaryny ösdürmek, kämilleşdirmek hem-de olar babatynda dünýägaraýşymyzy özgertmek döwrüň talabydyr.

“Türkmenistan – parahaçylygyň we ynanyşmagyň Watany” ýylynda  mähriban Arkadagymyzyň taýsyz tagallary bilen, başy başlanan ykdysady  özgertmeleriň netijesinde, ýurdumyzyň edara-kärhanalarynyň we guramalarynyň sanly ykdysadyýete geçirilmegi we täze döwrebap sanly tehnologiýalaryň ornaşdyrylmagy geljekki strategik ugurlaryň biridir.      

Halkymyzyň ýaşaýyş-durmuş sertlerini gowulandyrmaga we ýurdumyzyň ykdysady kuwwatyny pugtalandyrmaga gönükdirlen özgertmeleri geçirýän hormatly Arkadagymyzyň jany sag, ömri uzak bolsun!

Halmyrat HOJAÝEW, 
Türkmen döwlet ykdysadyýet we dolandyryş instituty.

1694390c4cf7dd.jpeg
Özbegistan Türkmenbaşy porty arkaly Ýewropa ýük konteýneri gatnawyny ýola goýdy

“Uztemirýulkonteýner” paýdarlar jemgyýeti 2025-nji ýylda Özbegistandan Ýewropa ýurtlaryna Türkmenistanyň Türkmenbaşy porty arkaly yzygiderli ýük konteýner gatnawlaryny ýola goýdy. Bu barada “Uztemirýulkonteýner” kompaniýasy duşenbe güni habar berdi.


1694390080145d.jpeg
Belarus Türkmenistandan üstaşyr Eýrana tizleşdirilen konteýner otlusyny işe girizdi

Belarus Respublikasynyň “Beltamožservis” döwlet kärhanasy ýükleri Eýran Yslam Respublikasyna eksport etmek maksady bilen Türkmenistanyň çäginden geçýän täze tizleşdirilen demir ýol ugruny işe girizdi. Bu barada Belarusyň STV teleýaýlymy sişenbe güni habar berdi.


169438f16104af.jpeg
Türkmenistanyň Ählumumy howpsuzlyk konsepsiýasyny işläp düzmek boýunça alyp barýan işlerine ýokary baha berildi

Aşgabatda geçirilen Halkara parahatçylyk we ynanyşmak forumyna gatnaşyjylar — döwlet we hökümet Baştutanlary Türkmenistanyň Ählumumy howpsuzlyk konsepsiýasyny işläp düzmäge hem-de köpçülikleýin parahatçylyk baradaky häzirki zaman düşünjesini kemala getirmäge gönükdirilen tagallalaryna ýokary baha berdiler. Bu barada forumyň jemleri boýunça kabul edilen Aşgabat Jarnamasynda bellenildi.


169439266a6e92.jpeg
«Türkmen alabaý itlerini ösdürip ýetişdirmek däpleri» ÝUNESKO-nyň Adamzadyň maddy däl medeni mirasynyň sanawyna girizildi

2025-nji ýylyň 16-njy dekabrynda Halkara ahalteke atçylyk assosiasiýasynyň we Halkara «Türkmen alabaý itleri» assosiasiýasynyň merkezinde «Türkmen alabaý itlerini ösdürip ýetişdirmek däpleri» atly milli hödürnamanyň ÝUNESKO-nyň Adamzadyň maddy däl medeni mirasynyň sanawyna girizilendigi baradaky güwänamanyň gowşurylyş dabarasy boldy.


1694246929ebb8.jpeg
«Häzirki zaman jemgyýetinde zenanlaryň orny: Durnukly ösüş maksatlaryna ýetmek ugrunda halkara hyzmatdaşlygy ösdürmek» atly halkara maslahatyň Jemleýji resminamasy

Birleşen Milletler Guramasynyň Tertipnamasynyň maksatlaryna we ýörelgelerine, şol sanda adam hukuklaryna hormat goýulmagyna, erkekler bilen zenanlaryň deňhukuklylygyna, ählumumy howpsuzlygyň, ösüşiň üpjün edilmegine ygrarlydygymyzy tassyklap,

Bash surat - 2022.jpg
HORMATLY PREZIDENTIMIZ SERDAR BERDIMUHAMEDOW:

– Häzirki döwürde Garaşsyz Türkmenistan öz ösüşiniň täze tapgyryna gadam basdy. Bu döwür «Berkarar döwletiň täze eýýamynyň Galkynyşy» diýlip atlandyryldy. Ösüşiň şu täze döwründe biz öz öňümizde has belent maksatlary goýduk.